DİL
DİL NEDİR ?
Dil,enbasittanımıylabirbildirimaracıdır.
İnsanlararasındakiilişkilerdekullanılanjestler, mimikler, el, kol, yüz ve vücut hareketleri de toplumdan topluma az çok değişen anlatım ayrılıklarına rağmen, basit bildirim araçlarıdır.
DİL NEDİR ?
Dil,dilbilimcilertarafından,birtoplumuoluşturan kişilerin düşünce ve duygularının, o toplumda ses ve anlam bakımından geçerli ortak ögeler ve kurallardan yararlanılarak başkalarına aktarılmasını sağlayan çok yönlü ve gelişmiş bir sistem aracı olarak tanımlanmıştır.
DİLİN TEMEL GÖREVLERİ ?
Dil,kuşaktankuşağaaktarılabilenvetoplumun çeşitli özelliklerini yansıtan sosyal bir kurumdur.
Kültürün koruyuculuğunu ve taşıyıcılığını yapan temel varlık, dildir.
Kültür nedir ?
Milletvarlığındasosyalakrabalıkbağınıkuranve toplum bilincini oluşturan çeşitli unsurlar ve ortak değerler vardır. Bunların hepsine birden kültür adı verilmektedir.
Dil,kültürüntemeltaşıdır.
DİLİN DOĞUŞU
Bugünyeryüzündekaçdilinkonuşulduğunu,kesin bir sayı ile belirtmek güçtür.
Bu güçlük, henüz bir yazı dili durumuna gelememiş bir takım dillerin varlığından ileri gelmektedir.
Bununla birlikte dünyada yaşayan veya ölü üç binin üzerinde dil bulunmaktadır.
Bazıdilbilimcileregöre,dilvedilioluşturanöğeler, insanın doğadaki sesleri taklidinden doğmuştur. Yansıma Teorisi
Kimidilbilimcileregöreise,insanlarınçeşitliolaylar karşısında gösterdikleri beden ve ruh tepkisiyle çıkardıkları ünlemlerden doğmuştur.Ünlemler Teorisi
Bazıbilginlerise,dilindoğuşuna,ortaklaşa çalışmalar ve birlikte iş görmeler sırasında çıkarılan ritmik seslerin temel oluşturduğunu ileri sürmüşleridir.Birlikte İş Teorisi
DİLLERİN SINIFLANDIRILMASI
Dilleriikianagruptasınıflandırırız. KÖKEN
YAPI
YAPILARINA GÖRE DİLLER
A.TekHeceliDiller:Yapımveçekimekleriyoktur. Çince ve Tibetçe örnektir.
B.EklemeliDiller:Budillerdehiçdeğişmedensabit kalan tek veya çok heceli kökler ile bunlara eklenen çeşitli ekler vardır. Kelime köklerinin başına veya sonuna eklenen ekler, anlam ve görev değişikliği yaparlar. Türkçe, Moğolca, Mançuca, Tunguzca (sondan eklemeli) örnektir.
C.ÇekimliDiller:Budillerdedetekveyaçokheceli kökler ve ekler vardır. Yeni kelimeler türetirken ve çekim yaparken, kelime köklerindeki ünlüler değişir. Aapça örnektir.
ANA DİL NEDİR ?
Sesyapısı,şekilyapısıveanlambakımından birbirinden az çok farklılaşmış bulunan dil ve lehçelerin, kök bakımından bilinmeyen bir tarihte birleştikleri ortak dil.
Dilbilimciler,aynıdilikonuşanbirtoplum, dolayısıyla aynı dil içinde bu dilin değişik türlerinin bulunduğuna dikkat etmiş; bunlara ayrı adlar vermiştir.
LEHÇE
AĞIZ
LEHÇE NEDİR ?
Birdilinkendiiçindealtkollaraayrılması,odilin lehçelerini oluşturur. Bu itibarla, lehçeler, coğrafi ve sosyal ayrılıklar dolayısıyla, bir dilin ses yapısı, şekil yapısı ve kelime hazinesi bakımından, zamanla birbirinden az çok ayrılmış olan dallarına verilen addır.
LEHÇE NEDİR ?
Çok geniş bir coğrafi alana yayılmış olan Türkçe, lehçe dallanmasının belirgin örneklerini verebilmektedir
Çuvaşça ve Yakutça
AĞIZ NEDİR ?
Lehçedendahaküçükbölgelereözgüolanvedaha küçük farklar gösteren dil türüne ise, ağız denir.
Ağızlar,lehçelerinkonuşmadilinedayanan kolcuklarıdır. (Manisa ağzı, Muğla ağzı, Kastamonu ağzı, Kars ağzı vb.)
KonuşmaDili:Birulusundilbirliğininyazıyla ilişkili olmayan ve çeşitli söyleyiş özellikleri taşıyan yönüdür.
YazıDili:Ortakdilin,yazışmalardakullanılması, okul kitaplarının, bilim ve sanat yapıtlarının bununla yazılması sonucunda ortaya çıkan yazılı dile ise, yazı dili denir. İstanbul ağzı üzerine kurulan yazılı dil, hem ortak dilimiz hem de yazı ve edebiyat dilimizdir.
Argo:Toplumiçindebirkesiminyadaöbeklerin farklı bir biçimde anlaşmayı sağlamak amacıyla oluşturduğu özel bir dildir. Okul argosu, kışla argosu, gemici argosu vb.
Jargon: Aynı meslek veya topluluktaki insanların ortak dilden ayrı olarak kullandıkları özel dil veya söz dağarcığı
"Tıp jargonu."
KAYNAKÇA
ÇANKAYAÜNİVERSİTESİTÜRKDİLİBİRİMİ,Dil nedir ? ( http://turk101.cankaya.edu.tr)
TDK
Prof.Dr.MuharremErgin,TürkDilBilgisi,Bayrak Basım, İstanbul, 2008, s. 3 Konuşma Dili, Yazı Dili
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder