19 Mayıs 2019 Pazar

 HALK EDEBİYATI
 
 HALK EDEBİYATININ GENEL ÖZELLİKLERİ
  􏰀
İslamiyetten önceki edebiyatımızın İslam uygarlığı içindeki biçimidir. Bir anlamda sözlü edebiyat dönemimizin gelişmiş biçimi olarak düşünebiliriz.
Halk edebiyatı ürünleri yazılı değildir. Müzik eşliğinde sözlü olarak oluşur.
Şiir egemen türdür
Şiirlerde başlık yoktur, biçimiyle adlandırılır. Nazım birimi dörtlüktür.
Ölçü, hece ölçüsüdür, En çok yedili, sekizli, onbirli kalıplar kullanılmıştır
􏰀
􏰀 􏰀 􏰀 􏰀

 HALK EDEBİYATININ GENEL ÖZELLİKLERİ
  􏰀
􏰀 􏰀
Şiirler hazırlıksız söylendiğinden genellikle yarım kafiye ve redif kullanılmıştır.
Dil halkın konuştuğu günlük konuşma dilidir.
Halk edebiyatı gözleme dayalıdır. Benzetmeler, somut kavramlardan yararlanılarak yapılır. Söyledikleri her şey gerçek yaşamdan alınmadır, dolayısıyla şiirlerde somutluk hâkimdir.
Halk şairlerinin hayat hikâyeleri ve şiirleri cönk adı verilen eserlerde toplanmıştır.
􏰀

   􏰀 􏰀 􏰀
HALK EDEBİYATI ÜÇ BAŞLIK ALTINDA İNCELENİR:
Anonim Halk Edebiyatı
Âşık Tarzı Halk Edebiyatı Dini-Tasavvufi (Tekke) Halk Edebiyatı
 
 ANONİM HALK EDEBİYATI 􏰀 1-HALK HİKAYELERİ:
􏰀 AşkHikâyeleri:KeremileAslı,TahirileZühre, Arzu ile Kamber, Ferhat ile Şirin...
􏰀 KahramanlıkHikâyeleri:Köroğlu,BattalGazi...
􏰀 Dini-TarihiHalkHikâyeleri:HayberKalesi,Kan
Kalesi...
􏰀 DestansıHalkHikâyeleri:DedeKorkutHikâyeleri
 
   􏰀 2-EFSANE:
􏰀 Tarihle,kişilerle,diniolaylarlailgilihalkınürettiği
sözlü hikâyelerdir.
􏰀 Olağanüstülüklertaşır.
􏰀 Kişilerleilgiliolanefsaneleremenkıbedenir.
􏰀 ÖRNEK : NARLIGÖL EFSANESİ,AĞLAYAN KAYA EFSANESİ...

 􏰀 3-MASAL:
􏰀 Masallardaolağanüstükişilerinbaşından geçen olağanüstü olaylar anlatılır.
􏰀 4-BİLMECE:
􏰀 Çeşitlivarlıkları,soruyoluylaipuçlarıvererek
buldurmaya yönelik eserlerdir.
Başı yeşil emir değil Üstü kara kömür değil İçi beyaz peynir değil Kuyruğu var fare değil
 
 􏰀 3-MASAL:
􏰀 Masallardaolağanüstükişilerinbaşından geçen olağanüstü olaylar anlatılır.
􏰀 4-BİLMECE:
􏰀 Çeşitlivarlıkları,soruyoluylaipuçlarıvererek
buldurmaya yönelik eserlerdir.
Başı yeşil emir değil Üstü kara kömür değil İçi beyaz peynir değil Kuyruğu var fare değil
   
 􏰀 5-FIKRA:
􏰀 Mesaj vermeye çalışan mizah ve eleştiri unsurlarının bulunduğu kısa hikâyelerdir.
􏰀 13. yy’da yaşamış olan Nasrettin Hoca’nın fıkraları halk nesrimiz açısından oldukça önemli ürünlerdir.
 
    􏰀
6-GELENEKSEL (SEYİRLİK) TÜRK HALK TİYATROSU:
Halk arasında oynanan tiyatroya, geleneksel Türk tiyatrosu (tuluat) denir.
􏰀 Eğitme amacı olmayan bu tiyatrolarda güldürmek esastır. 􏰀 Türk Halk Tiyatroları şunlardır:
Karagöz (Gölge Oyunu), Ortaoyunu, Meddah.

   􏰀 7-TÜRKÜ 􏰀 8-MANİ
Yemenimin uçları Çıkamam yokuşları
Selam edin yârime Yedi dağın kuşları

  􏰀 9-DESTAN
􏰀 10-ATASÖZÜ 􏰀 11-DEYİM
􏰀 12-NİNNİ
􏰀 13-AĞIT
   
 AŞIK TARZI HALK EDEBİYATI
􏰀 Âşık, Türk Halk Edebiyatında XV. yüzyılın başından itibaren görülen şair tipidir.
􏰀 Âşıklarımız genellikle bir usta âşığın yanında yetişirler. Ondan hem usta deyişlerini hem de sanatın icrasına ilişkin yol ve yöntemleri öğrenirler.
􏰀 Âşık edebiyatı, kökü çok eskilere dayanan bir gelenekler zinciridir.
 
 􏰀 AŞIK EDEBİYATI
􏰀 KOŞMA
􏰀 GÜZELLEME
􏰀 KOÇAKLAMA 􏰀 TAŞLAMA
􏰀 AĞIT
􏰀 SEMAİ
􏰀 VARSAĞI 􏰀 DESTAN
 
 DİNİ-TASAVVUFİ HALK EDEBİYATI
􏰀 Bu edebiyat, işlediği konularla halk dilini, düşüncesini, duygu ve inancını esas alarak toplumsal kesimlerin bütününe seslenmektedir.
􏰀 NAZIMŞEKİLLERİ: 􏰀 İlahi
􏰀 Nutuk
􏰀 Şathiye 􏰀 Devriye
 
 􏰀 TASAVVUF EDEBİYATI SANATÇILARI: 􏰀 MEVLANA
􏰀 YUNUSEMRE
􏰀 HACIBEKTAŞVELİ...
 
 https://www.edebiyatogretmeni.org/halk-edebiyati/ https://www.turkedebiyati.org/Dersnotlari/halk_edebiyati.html https://www.edebiyatogretmeni.org/anonim-halk-edebiyati/ https://www.edebiyatogretmeni.org/asik-edebiyati/
   
 TEŞEKKÜRLER

Hiç yorum yok:

Yorum Gönder